Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτό εξαρτάται από την έκταση των αμερικανικών επιθέσεων κατά του Ιράν
Η απόφαση του Προέδρου Τραμπ να στείλει αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη για να βοηθήσουν το Ισραήλ στην εκστρατεία του κατά του Ιράν θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας πιο επικίνδυνης φάσης του πολέμου.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Οι ειδικοί συμφωνούν ότι αυτό εξαρτάται από την έκταση των αμερικανικών επιθέσεων κατά του Ιράν. Εάν οι ιρανοί ηγέτες θεωρήσουν ότι οι επιθέσεις περιορίστηκαν σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενδέχεται να είναι πιο μετριοπαθείς στην απάντησή τους. Ωστόσο, εάν οι επιθέσεις θεωρηθούν εκτεταμένες, οι ιρανοί ηγέτες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πιέσεις για πλήρη αντίποινα, όπως επιθέσεις κατά αμερικανικών βάσεων.
Ένας κίνδυνος, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι ότι το Ιράν μπορεί να θεωρήσει μια δυσανάλογη επίθεση ως τον μόνο τρόπο για να αποκαταστήσει την αποτρεπτική του δύναμη. «Τότε θα βρισκόμαστε μπροστά σε μια σημαντική κλιμάκωση που θα μπορούσε να ξεφύγει γρήγορα από τον έλεγχο», δήλωσε στους New York Times ο Τζόναθαν Πανικόφ, διευθυντής της Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια στη Μέση Ανατολή του Atlantic Council.
Οι συνέπειες για το Ιράν
Η αμερικανική επίθεση στο Φόρντο, ένα εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου θαμμένο βαθιά σε ένα βουνό, και σε δύο άλλα ιρανικά πυρηνικά εργοστάσια, ενδέχεται να μην καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να οδηγήσει το Ιράν να επεκτείνει τον πόλεμο ή να επιταχύνει το πρόγραμμα αυτό.
Επιπλέον, οι επιθέσεις ενδέχεται να έχουν απρόβλεπτες συνέπειες στο Ιράν. Η αυταρχική κληρική ηγεσία της χώρας, η οποία κυβερνά για σχεδόν μισό αιώνα από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, έχει αποδείξει την αντοχή της ακόμη και απέναντι σε πολλαπλές εσωτερικές εξεγέρσεις, καθώς και την ανθεκτικότητά της υπό οικονομικές κυρώσεις και έντονη πίεση από τις ΗΠΑ.
Τα τέσσερα σενάρια της επόμενης μέρας
Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να εξελιχθεί η εμπλοκή των ΗΠΑ.
Το Ιράν θα μπορούσε να διαπραγματευτεί
Πριν το Ισραήλ εξαπολύσει αιφνιδιαστική επίθεση στις 13 Ιουνίου, το Ιράν και οι Ηνωμένες Πολιτείες συζητούσαν για περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το Ιράν παρήγαγε με ταχείς ρυθμούς καύσιμα που πλησίαζαν τα επίπεδα που απαιτούνται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων και, σε αντάλλαγμα για νέους περιορισμούς στο πρόγραμμα, θα εξασφάλιζε την άρση των οικονομικών κυρώσεων.
Οι δύο πλευρές δεν είχαν καταλήξει σε τελική συμφωνία, αλλά στις αρχές Ιουνίου είχαν εμφανιστεί ενδείξεις για πιθανό συμβιβασμό.
Όταν το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν, οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν. Ωστόσο, το Ιράν έχει δηλώσει ότι παραμένει πρόθυμο να διαπραγματευτεί, και ακόμη και μια επίθεση στο Φόρντο δεν θα εξαλείψει απαραίτητα τις προοπτικές επιστροφής στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής, ο κ. Τραμπ δεν έχει προσφέρει πολλά κίνητρα. Την περασμένη εβδομάδα, κάλεσε μέσω των κοινωνικών μέσων το Ιράν να «παραδοθεί άνευ όρων».
Το Ιράν ενδέχεται να επικεντρωθεί στις πυρηνικές δραστηριότητες
Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο Φόρντο. Ωστόσο, είναι πιθανό το Ιράν να διαθέτει μυστικές πυρηνικές εγκαταστάσεις με σκοπό την παραγωγή όπλων, τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ δεν γνωρίζουν, αν και δεν έχουν εμφανιστεί δημόσια στοιχεία για την ύπαρξη τέτοιων εγκαταστάσεων.
Εάν υπάρχουν, το Ιράν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ό,τι του έχει απομείνει για να επιταχύνει το πυρηνικό του πρόγραμμα μετά από μια αμερικανική επίθεση.
Με τις ζημιές που έχουν προκαλέσει οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις και τη δολοφονία κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων, το Ιράν πιθανώς δεν έχει την ικανότητα να κατασκευάσει γρήγορα ένα πυρηνικό όπλο, σύμφωνα με αναλυτές. Ωστόσο, θα μπορούσε να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση και θα είχε νέα κίνητρα για να το πράξει.
Ο πόλεμος θα μπορούσε να γίνει μεγαλύτερος και πιο χαοτικός
Αν και το Ιράν απάντησε στις ισραηλινές επιθέσεις με πυραύλους και απειλές, απέφυγε να χτυπήσει αμερικανικές δυνάμεις ή βάσεις στη Μέση Ανατολή. Επίσης, δεν επιτέθηκε σε αραβικές χώρες σύμμαχες των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως η Σαουδική Αραβία ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ούτε προκάλεσε άνοδο των τιμών του πετρελαίου παγκοσμίως, αποκλείοντας ή παρεμποδίζοντας την κυκλοφορία στο Στενό του Ορμούζ, ένα ζωτικό κανάλι μεταφοράς πετρελαίου στο νότιο Ιράν.
Ωστόσο, την Παρασκευή, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκί, δήλωσε ότι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφασίσουν να επιτεθούν στο Ιράν, η χώρα διατηρεί το δικαίωμα να ανταποδώσει, όπως έκανε και με το Ισραήλ. «Όταν υπάρχει πόλεμος, οι δύο πλευρές επιτίθενται η μία στην άλλη. Αυτό είναι απολύτως κατανοητό. Και η αυτοάμυνα είναι νόμιμο δικαίωμα κάθε χώρας», δήλωσε σε συνέντευξή του στο NBC News.
Και οι συμμαχικές δυνάμεις του Ιράν στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των Χούθι στο Υεμένη, της Χεζμπολάχ στο Λίβανο και των ένοπλων ομάδων στο Ιράκ, δεν έχουν συμμετάσχει στον πόλεμο. Αν και πολλές από αυτές έχουν αποδυναμωθεί σοβαρά τα τελευταία δύο χρόνια, οι σύμμαχοι του Ιράν θα μπορούσαν ακόμα να συμμετάσχουν στη σύρραξη.
Συζητήσεις για αλλαγή καθεστώτος
Ακόμη και αν ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν σκοτωθεί, το θρησκευτικό-στρατιωτικό κατεστημένο που κρατά σφιχτά την εξουσία στο Ιράν για σχεδόν πέντε δεκαετίες μπορεί να μην πέσει.
Με τον πόλεμο να μαίνεται, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, ο πιο ισχυρός κλάδος του ιρανικού στρατού, θα μπορούσε να αναλάβει τον έλεγχο της χώρας. Θα μπορούσαν να εγκαθιδρύσουν μια κυβέρνηση πιο φιλική προς τη Δύση ή, πιο πιθανό, να αντικαταστήσουν τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ με μια πιο ακραία προσωπικότητα που θα επιδιώξει μια μακρά μάχη.
Εάν ο στρατός δεν επιβληθεί γρήγορα, ορισμένοι αναλυτές φοβούνται ότι το Ιράν θα βυθιστεί στο χάος ή στον εμφύλιο πόλεμο, καθώς διαφορετικές φατρίες θα παλέψουν για την εξουσία. Ωστόσο, θεωρούν ότι η φιλελεύθερη αντιπολίτευση του Ιράν, η οποία έχει αποδυναμωθεί και κατασταλεί βίαια από το καθεστώς, έχει ελάχιστες πιθανότητες να επικρατήσει.
Με πληροφορίες από New York Times