Η επιστημονική κοινότητα ολοένα και περισσότερο τεκμηριώνει τη θετική επίδραση της φύσης στην υγεία και την αποκατάσταση. Η «δασοθεραπεία» – η σκόπιμη, συνειδητή παραμονή σε φυσικό περιβάλλον με ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων – έχει εξελιχθεί σε σημαντική εναλλακτική μορφή θεραπείας, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση του πόνου, σωματικού και ψυχικού.
Για πολλούς, μια βόλτα ανάμεσα σε δέντρα είναι συνώνυμη με τη χαλάρωση και την απόδραση από το άγχος. Αλλά πέρα από την αίσθηση ευεξίας, η επαφή με το φυσικό τοπίο φαίνεται ότι συμβάλλει ουσιαστικά στη σωματική ανάρρωση.
Η εμπειρία της Αυστραλής δημοσιογράφου και δημιουργού podcast Σάρα Άλλελι το αποδεικνύει έμπρακτα. Πριν από δέκα χρόνια, ξεκίνησε με το ποδήλατο για το γυμναστήριο. Χωρίς να το καταλάβει, ένα αυτοκίνητο τη χτύπησε. Βρέθηκε στο νοσοκομείο με διάσειση και σοβαρούς πόνους στον ώμο. Παρόλο που πήρε εξιτήριο την ίδια μέρα, οι πονοκέφαλοι δεν την εγκατέλειπαν για μήνες, καθιστώντας αδύνατη την επιστροφή της στην εργασία.
Όπως περιγράφει, το μοναδικό που τη βοηθούσε πραγματικά ήταν να κάθεται ήρεμα κάτω από ένα δέντρο στον κήπο της. «Η πρώτη μέρα που περπάτησα στο δάσος με τα παιδιά μου ήταν και η πρώτη μέρα χωρίς πονοκέφαλο», θυμάται. «Κάτι είχε αλλάξει βαθιά μέσα μου». Από τότε, οι καθημερινοί περίπατοι σε κήπους και κατά μήκος του ποταμού έγιναν ρουτίνα. «Ήταν σαν να διαλύεται ένα βάρος από το μυαλό μου και να επανέρχεται η καθαρότητα».
Η θεραπευτική διάσταση της φύσης υποστηρίζεται από πολυάριθμες επιστημονικές έρευνες. Μελέτες για την ιαπωνική πρακτική «λουτρό στο δάσος» (Shinrin-Yoku) δείχνουν ότι οι συμμετέχοντες εμφανίζουν σημαντική μείωση στα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Ακόμη και σύντομες επισκέψεις σε φυσικά τοπία έχουν συσχετιστεί με τη μείωση της αντίληψης του πόνου.
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Δανία, 17 ασθενείς με εγκεφαλικές κακώσεις δήλωσαν ότι η συστηματική επαφή με φυσικό περιβάλλον ενίσχυσε την αυτονομία και την αυτοπεποίθησή τους, προσφέροντας αίσθηση χαράς και εσωτερικής ηρεμίας.
Η καθηγήτρια Ψυχολογίας Χόλλι-Ανν Πάσμορ από το Πανεπιστήμιο Concordia του Καναδά εξηγεί ότι το μυαλό μας ανταποκρίνεται με ιδιαίτερο τρόπο στα ερεθίσματα της φύσης. «Το βλέμμα μας ελκύεται απαλά από τα σχήματα και τους ήχους του περιβάλλοντος, χωρίς να κουράζεται», αναφέρει. «Όταν ο εγκέφαλος βρίσκει αυτή την απαλή συγκέντρωση, ο οργανισμός μπαίνει σε διαδικασία αποκατάστασης».
Το ερώτημα που γεννιέται είναι πόση φύση χρειαζόμαστε. Η απάντηση, σύμφωνα με την καθηγήτρια Πάσμορ, δεν αφορά τόσο τη διάρκεια όσο την ποιότητα. Ακόμα και μια μικρή πρασινάδα στο μπαλκόνι ή η παρατήρηση ενός πουλιού από το παράθυρο μπορεί να προσφέρει ανακούφιση.
Η Σάρα Άλλελι συνεχίζει να αφηγείται την εμπειρία της μέσω του podcast της, λαμβάνοντας μηνύματα από ανθρώπους που ανακάλυψαν παρόμοια ανακούφιση. «Θέλω ο κόσμος να μάθει ότι η φύση μπορεί να γίνει σύμμαχος στη θεραπεία», λέει. «Και ίσως έτσι να τη σεβαστούμε λίγο περισσότερο».